Η Φάρμα των Ζώων

Η Θοδώρα λαμβάνει συχνά δώρο – επιταγές, ως δώρα για τα γενέθλιά της. Γυρνούσαμε την πόλη της Κέρκυρας, εξαργυρώνοντας τες, αφήνοντας για το τέλος τα «Public». Kάναμε, ομολογώ, μακριές βόλτες στο βιβλιοπωλείο του πολυκαταστήματος. Το μάτι μου «έπεσε» στην «Φάρμα των Ζώων» του Τζόρτζ Όργουελ. ‘Ήταν φθηνό σε τιμή, ήταν μικρό σε έκταση και βαρύ σε νοήματα. Τουλάχιστον, έτσι μου είχαν πει. Δεν το σκέφτηκα πολύ και το έβαλα άμεσα πάνω στο «Νάρκισσος και Χρυσόστομος» του Ερμάν Έσσε.

«Φάρμα των Ζώων» του Τζόρτζ Όργουελ και «Νάρκισσος και Χρυσόστομος» του Ερμάν Έσσε.

Η υπόθεση είναι, σχεδόν, παραμυθένια και διαδραματίζεται στο «Αρχοντικό Κτήμα». Το κτήμα αυτό ανήκει στον κύριο Τζόουνς και διοικείται από τον ίδιο. Ο πρεσβύτερος λευκός κάπρος διαισθάνεται πως οι μέρες του στην γη λιγοστεύουν και καλεί όλα τα ζώα του «Αρχοντικού Κτήματος» να συγκεντρωθούν για να τους μιλήσει. Επιτυγχάνει πλήρη απαρτία και μεταλαμπαδεύει στα υπόλοιπα ζώα τις πεποιθήσεις του. Μετα τον λόγο του σοφού και υπέργηρου λευκού κάπρου και την άθλια συμπεριφορά του ιδιοκτήτη του «Αρχοντικού Κτήματος» τα ζώα επαναστατούν παίρνοντας την διοίκηση του κτήματος στα πόδια τους και ο κ. Τζόουνς εκδιώχνεται από το κτήμα μια για πάντα.

Τα ζώα του «Αρχοντικού Κτήματος» επαναστατούν ενάντια στο καθεστώς του κύριου Τζόουνς.

Στην αυτοδιοικούμενη, πια, φάρμα, το κάθε ζώο αναλαμβάνει και συγκεκριμένες εργασίες, ανάλογα των δεξιοτήτων, των ικανοτήτων και του χαρακτήρα τους. Tα γουρούνια αποδεικνύονται πιο εύστροφα από τα υπόλοιπα ζώα, μαθαίνουν γραφή και ανάγνωση, με αποτέλεσμα να αναλάβουν την διοίκηση του κτήματος, με ηγετικές μορφές τον κάπρο Ναπολέοντα και τον κάπρο Σνόουμπωλ. Τα άλογα γίνονται οι πρωτεργάτες, λόγω της μυϊκής τους δύναμης, οι σκύλοι γίνονται φρουροί του αγροκτήματος, ο γάτος ανεξαρτητοποιείται, ενώ οι κότες, οι χήνες, οι πάπιες και οι αγελάδες αποτελούν την εργατική τάξη του αγροκτήματος. Ο γάιδαρος, από την άλλη μεριά, παρακολουθεί την νέα τάξη πραγμάτων λέγοντας νηφάλια σε όλους την μυστηριώδη φράση: «οι γάιδαροι έχουμε μεγάλο προσδόκιμο ζωής.»

[…] Μόνο ο γέρο Βενιαμίν ισχυριζόταν πως θυμάται κάθε λεπτομέρεια της μακριάς ζωής του και ξέρει πως τα πράγματα ποτέ δεν ήταν ούτε μπορούσαν να είναι καλύτερα ή χειρότερα, μιας που «η πείνα, ο μόχθος και η απογοήτευση είναι ο αμετάβλητος νόμος της ζωής» […]

«Η Φάρμα των Ζώων» του Τζόρτζ Όργουελ.

Δυστυχώς, όμως, τα πράγματα δεν έμειναν έτσι. Τα γουρούνια, εκμεταλλευόμενα την ευφυΐα τους, μεθούν από την δύναμη που τους προσφέρει η εξουσία πάνω στα υπόλοιπα ζώα και διαφθείρονται. Αποκτούν «ανθρώπινες συνήθειες» και αρχίζουν να καταπιέζουν την εργατική τάξη με σκοπό το προσωπικό όφελος. Ο κ. Τζόουνς και ο κάπρος Σνόουμπωλ κατηγορούνται από τον Ναπολέοντα για όλα τα κακά συμβάντα του αγροκτήματος και τα γουρούνια μεγαλώνουν ολοένα την κοινωνική ψαλίδα. Αρωγοί των γουρουνιών σε αυτήν την πολιτική εφαρμογή είναι οι σκύλοι, οι οποίοι φαίνεται να έχουν γίνει μια ζωική αστυνομία∙ αστυνομία που προστατεύει, όμως, μόνο τα γουρούνια.

[…] Κατόπιν αυτού, δεν φάνηκε παράξενο το γεγονός, ότι την άλλη μέρα τα γουρούνια που επέβλεπαν την εργασία στο κτήμα κρατούσαν και από ένα μαστίγιο στο μπροστινό τους πόδι∙ δεν φάνηκε παράξενο, όταν μαθεύτηκε ότι τα γουρούνια αγόρασαν ραδιόφωνο∙ ότι έβαλαν τηλέφωνο∙ και ακόμη ότι γράφηκαν συνδρομητές στον Τζων Μπουλ και στην Ντέιλυ Μίρρορ […] ενώ η ευνοούμενη γουρούνα του Ναπολέοντα φορούσε το μεταξωτό φόρεμα που έβαζε τις Κυριακές η κυρία Τζόουνς.

«Η Φάρμα των Ζώων» του Τζόρτζ Όργουελ.

Η «Φάρμα των Ζώων» είναι μια υπέροχη πολιτική αλληγορία που σπάει τα όρια του χρόνου που γράφτηκε. Ως άλλος Αίσωπος, ο Όργουελ υφαίνει ένα έργο για να δώσει φωνή στα γεγονότα της Ρώσικης Επανάστασης και της Σοβιετικής Ένωσης κατά την διάρκεια και μετά την εποχή του Λένιν και του Μαρξ. Οι αντιστοιχήσεις είναι απροκάλυπτα εμφανείς∙ ο αγρότης Τζόουνς (ο Τσάρος), ο Ναπολέων (ο Στάλιν), ο Σνόουμπωλ (ο Τρότσκι) κ. τ. λ. Ακόμη και τα γεγονότα και η ροή της ιστορίας του αγροκτήματος είναι δομημένες για να ταιριάζουν στα γεγονότα της εποχής εκείνης∙ η μικρή συμμετοχή του Ναπολέοντα στα γεγονότα της επανάστασης, η ζωή και ο θάνατος του Μπόξερ (του αλόγου της φάρμας που είναι ο εκφραστής των Σοβιετικών εργατών), η εκδίωξη και η λασπολογία προς τον Σνόουμπωλ (Τρότσκι), η συνεργασία με τον Πίντσιφιλντ (Χίτλερ) κ.α. συνθέτουν το χρονικό και πολιτικό πλαίσιο της, εν λόγω, αλληγορίας.

Η αλληγορία του Όργουελ, ωστόσο, δεν είναι σημαντική γιατί περιγράφει την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού και τα πολιτικά γεγονότα της εποχής. Είναι σημαντική, γιατί κάθε αναγνώστης της θα δει, ούτε λίγο – ούτε πολύ, την κοινωνία που ζει. Τα επαγγέλματα, οι χαρακτήρες και οι συμπεριφορές της πραγματικότητας ταιριάζουν πολύ βολικά στην πραγματικότητα της φάρμας και ο αναγνώστης, κατά την διάρκεια της ανάγνωσης, θα βρεθεί στην δύσκολή θέση να ταυτίσει τον εαυτό του με κάποιο ζώο. Ο συγγραφέας, με την «Φάρμα των Ζώων», προσπαθεί (επιτυχώς;) να κατανοήσει τους λόγους που απέτυχε ο υπαρκτός σοσιαλισμός, ενώ κάνει λόγο (εσκεμμένα;) για ζητήματα που ταλανίζουν διαχρονικά την κοινωνία, όπως η εισαγωγή της παιδείας στην εκπαίδευση (μόρφωση) και η έλλειψη της, ο ρατσισμός (όπλο στα χέρια της αρχής για διάσπαση των μαζών), αλόγιστή και κενή χρήση της ευφυΐας, η εξουσία και αδηφαγία.

Καλή Ανάγνωση.

Υ.Γ Την μετάφραση, για τις εκδόσεις «ΚΑΚΤΟΣ», υπογράφει η Νίνα Μπάρτη.

Μια σκέψη σχετικά μέ το “Η Φάρμα των Ζώων

  1. Παράθεμα: Άρης – Μια ιστορία ψυχοθεραπείας – Nikolas in Bookland

Σχολιάστε